ХІХ ғасырдың көлігі «Пәуескені» енді «Ұлы Дала Елі» Орталығында тамашалай аласыздар. Бұл жәдігерді 2011 жылы Түркістан қаласынан ашылған Тарихи-мәдени этнографиялық орталық қорына Кентау қаласының тұрғыны Жанұзақұлы Сағымбай сыйға берген болатын.
Пәуеске (Тарантас) – ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында қолданыста болған көлік түрі.
Пәуеске – жабық төрт доңғалақты ат арба. Ол әдетте ұзақ сапарларда қолданылды, арнайы бойлық бекітпелер арқылы жолдағы қозғалыс кезінде сілкіністерді азайқан. Пәуескеде бір мезгілде үш-төрт жолаушыны тасымалдай алады.
Пәуескеге екі атты бойлық жолақтар арқылы бекіткен, орындықтың алдыңғы және артқы орындықтары, сонымен бірге корпустары былғарыдан жасалған. Арбаны қолданысына қарай ат арба, өгіз арба, түйе арба деп жіктеген. Олардың әр қайсысының көлемі мен пошымы әртүрлі болып келеді.
Күйме – іші киізбен қапталған жабық ағаш қорапты, адам тасымалдауға арналған арбаның ерекше түрі. Күйме түрі туралы «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» мен «Қыз Жібек» жырларында сипатталады. Үсті тері, мата ағашпен жабылатын есікті арба саналатын күймелерді хандар, сұлтандар, ірі ауқатты байлар сияқты дала аристократтары қолданған. Осы кезде Астана қаласындағы «Aspan» спорт кешенінде Асық ату спортынан жасөспірімдер арасында Қазақстан Республикасының жекелей және командалық чемпионаты өтті. Додаға еліміздің 17 өңірінен келген 132 спортшы қатысты.
Төрт күнге созылған байрақты бәсекеде ұлдар арасында Түркістан облысының ұландары ел чемпионы атанды. Екінші орынды Алматы облысы алса, үшінші орынға Қызылорда облысының командасы жайғасты. Ал қыздар арасында Қызылорда облысының құрамасы 1-орын алса, жүлделі 2-орынға Түркістан облысынан келген команда ие болды. Атыраулық бұрымдылар 3-орынды иемденді.
Сайыстың марапаттау рәсіміне ҚР Асық ату федерациясының атқарушы директоры Азамат Манапов, Асық ату спортының негізін қалаушы Жомарт Сабыржанұлы, Асық атудан мемлекеттік жаттықтырушы Жомарт Оразов, ұлттық спорт жанашыры Серік Халеловтер қатысып, жүлделерді табыс етті.
ТҮРКІСТАН: «ҰЛЫ ДАЛА ЕЛІ» ОРТАЛЫҒЫНДА ХІХ ҒАСЫР КӨЛІГІ БАР
